Iedereen die 'collegaatje' zegt is af

Zo nu en dan hoor ik een woord waarvan mijn nekharen recht overeind springen, alsof er gevaar dreigt. ‘Collegaatje’ is zo’n woord. Toen ik het voor de eerste keer hoorde van mijn toenmalige huisgenoot – een mannelijke advocaat – merkte ik dat ik wat misselijk werd. Helemaal niet gek dat mijn nekharen gevaar opmerkten, want als iemand ‘collegaatje’ zegt dan moet je maken dat je wegkomt. Het is seksistisch en hartstikke denigrerend.

Zoek de balans met verkleinwoorden

Collegaatje is een verkleinwoord waarvan ik gruwel. Ik snap overigens dat je in het algemeen gruwelt van verkleinwoorden. Ik snap ook dat je ervan houdt; het maakt een gesprek luchtiger en amicaler. Het is eigenlijk net zoals bij appels, het gaat om de balans. De een gruwelt van appels, de ander houdt ervan. Maar als je de hele dag alleen maar appels eet, dan is het niet gezond.

‘Perfectly balanced. As all things should be.’, leerde ik ooit van een wijs man.

Er zijn overigens een aantal verkleinwoorden die je écht niet moet gebruiken. ‘Baby-tje’, bijvoorbeeld. Een baby is godverdomme altijd klein, je hoeft het niet uit te leggen, Irma. Baby is al een verkleinwoord van kind. Of ‘mevrouwtje’. Niet omdat het kut klinkt, maar omdat het je een tik op je smoel oplevert.

Verkleinwoord dus gezellig

Veel mensen gebruiken verkleinwoorden wanneer ze het gezellig hebben. Wijntje, boekje, zonnetje. Allemaal indicatoren van een leuke tijd. Tenzij je in je uppie de vierde fles wijn ontkurkt terwijl je zwaar verbrand The Fault in Our Stars leest. Dan kan ik me voorstellen dat je het niet zo gezellig hebt.

Anyway, ik gebruik zelf ook regelmatig verkleinwoorden. Eitje, biertje. Je kent het wel. En laten we wel wezen, ‘zullen we een bier doen?’ bekt ook niet zo lekker. Naast luchtigheid creëren, gebruik ik ze zelf ook om te relativeren.

‘Hoelang moeten we nog?’

‘Uurtje.’

‘Oh!’

Nee, verkleinwoorden zijn prima. Gebruik ze alleen niet in ieder gesprekje, want dan krijg je zinnetjes als deze en verlaten al je vriendjes en vriendinnetjes je voor andere mensjes die wel een normaal taaltje spreken. MAAR, het kan erger. Zo zijn er mensen die het gore lef hebben om het begin van een woord weg te laten, om vervolgens op ’t einde een extra stuk toe te voegen.

Geloof me, als de hel zou bestaan dan rijdt Satan deze lui persoonlijk met z’n limousine binnen terwijl Epstein en Dahmer zich als bange kinderen verschuilen achter de vlammen..

WANT WELKE DEMONISCHE GEEST ZEGT ER NU ‘DINNETJE’?

Imgerd, rustig. Denk aan je hartje.

Terug naar ‘collegaatje’

Collega is natuurlijk een heel normaal woord. Maar als je het verkleint, dan is het net alsof je met dwergen werkt. ‘Vandaag zo’n leuk gesprek gehad met een collegaatje’. Oh, leuk. En moest je bukken om te horen wat ze zei? Ja, ze. Want als iemand het heeft over een collegaatje, dan gaat het vrijwel altijd over vrouwelijke collega’s. Naast dat het verschrikkelijk denigrerend klinkt, is het hartstikke seksistisch. We móéten stoppen met het woord collegaatje. Collectief, nu.

Misschien doe je het niet bewust, maar als je vrouwelijke collega’s bestempelt als collegaatje en je mannelijke als collega, dan gaat er iets heel erg mis. En dat is precies wat er gebeurt. Zo komen we nooit tot meer gelijkheid op de arbeidsmarkt. Sowieso vind ik dat we de taal wel een beetje mogen veranderen als het om communicatie richting en over vrouwen gaat.

Zo vind ik ‘werkende moeder’ een verschrikkelijk begrip. Oh, een werkende moeder. Wat knap dat ze moeder is en werkt. Is dat niet een enorm verjaard begrip? Volgens mij is het gewoon de norm, dat moeders werken. Wedden dat je nog nooit iemand hebt horen spreken over een ‘werkende vader’?

Nee, hoor je dat nooit. ‘dAT iS lOgiScH!’

Of denk eens aan ‘mankracht’ of ‘verman jezelf’. Dan rijst bij mij de vraag op: kan een vrouw zichzelf vermannen? Of betekent dat dat ze plots baardgroei krijgt, een lagere stem opzet en vrouwen oneerlijk behandelt?

Wat in de taal zit, houdt verandering tegen.

I